Για δεκαετίες οι En Vogue θεωρούνταν (και ήταν) ένα από τα μεγαλύτερα και πιο κερδοφόρα girl band των 90s. Αυτό δεν σημαίνει ότι τους επιτράπηκε να καρπωθούν την επιτυχία τους, να κάνουν περιουσίες ή να καθιερωθούν ως ντίβες ακόμη και αν στα charts τα κομμάτια τους Hold On και Free Your Mind καλούσαν σε μια ηδονιστική, ενδυναμωτική επανάσταση τις γυναίκες.
Για τα μέλη του συγκροτήματος En Vogue, η λαμπρή καριέρα τους ήταν μια βιτρίνα. Πίσω από αυτή υπήρχε ένα ληστρικό συμβόλαιο με δισκογραφική, πόλεμος από τον Λούθερ Βάντρος (επιδραστικό αστέρα της μουσικής βιομηχανίας που πυρπόλησε την επιτυχία και καθιέρωση τους) και ελάχιστα έσοδα.
Η Ντον Ρόμπινσον, πρώην μέλος της μπάντας που αποχώρησε από τη σύνθεση το 1997, σήμερα είναι άστεγη.
Η Ρόμπινσον ζει στο αυτοκίνητο της και η επιτυχημένη και κερδοφόρα για όλους, όχι όμως και την ίδια, καριέρα της ως μέλος της μπάντας είναι πια παρελθόν.
Όπως αποκάλυψε η Ρόμπινσον σε βίντεο στο YouTube, η τραγουδίστρια προσπάθησε να χτίσει μια σόλο καριέρα αλλά οι συνθήκες και οι παράγοντες της μουσικής βιομηχανίας δεν της το επέτρεψαν.
Δεν είναι το μόνο μέλος των En Vogue που μίλησαν δημόσια για τις δραματικές μηχανορραφίες στα παρασκήνια της δισκογραφικής ή το δεσμευτικό και ασύμφορο για τις ίδιες συμβόλαιο που τις εμπόδισε να καρπωθούν την επιτυχία των σινγκλ και LPS τους.
Οι En Vogue συγκρούστηκαν με τον Λούθερ Βάντρος όταν βρέθηκαν σε περιοδεία μαζί του το 1993 -ο θρύλος της R&B απαίτησε μια σειρά από κανόνες που έπρεπε να τηρήσουν αν ήθελαν να είναι κομμάτι της περιοδείας του- και έκτοτε ήταν ένας σκιώδης εχθρός τους.
Η αρχή
Η ιστορία της μπάντας, ξεκίνησε το 1989 με πρωτοβουλία των Denzil Foster και Thomas McElroy που ήθελαν να κυκλοφορήσουν άλπουμ με γυναικείες φωνές για την Atlantic Records.
Όραμα τους να δημιουργήσουν τις επόμενες Supreme αλλά επικαιροποιημένες σε μια δεκαετία που η γυναικεία ενδυνάμωση είχε αρχίσει να μαζεύει κοινό και υποστηρικτικές. Οι En Vogue θα ήταν δυναμικές, θα ήταν σέξι, θα ήταν ταλαντούχες, θα είχαν φωνές, θα είχαν κίνηση και θα ήταν αναπολογητικές για τη θηλυκότητα τους.
Μετά από 3.000 γυναίκες κατέλησαν στις Σίντι Χέρον, Μαξίν Τζόουνς και Ντον Ρόμπινσον.
Η πρώτη ήταν μια προφανής επιλογή. Η Χέρον είχε ήδη καθιερωθεί ως μοντέλο, ήταν ανερχόμενη ηθοποιός και βασίλλισα της ομορφιάς σε διάφορα καλλιστεία των ΗΠΑ.
Η Τζόουνς εργαζόταν ως κομμώτρια στο Bay Area εκείνη την εποχή και είχε εργαστεί ως τραγουδίστρια.
Η Ρόμπινσον είχε τη μεγαλύτερη εμπειρία στη μουσική σκηνή από όλες (τραγουδούσε σε κλαμπ από τα 13 της) και δούλευε καθημερινά σε οδοντιατρείο στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Επίσης είχε εντυπωσιακή εμφάνιση.
Αν και οι παραγωγοί αρχικά ήθελαν να συστήσουν ένα τρίο, η Τέρι Έλις επιλέχθηκε για την πρώτη σύνθεση των En Vogue που πλέον ήταν ένα κουαρτέτο έτοιμο να προπονηθεί για τα τσαρτς.
Η εκμετάλλευση
Το συμβόλαιο τους ήταν άδικο. Η πληρωμή τους ήταν 5.000 $ στην καθεμία — περίπου 12.800 $ το 2025 — πριν και 5.000 $ μετά την ηχογράφηση.
Το πρώτο τους LP, Born To Sing, κυκλοφόρησε το 1990, έφτασε στο νο. 21 στο Billboard 200 και το πρώτο τους σινγκλ, Hold On, έφτασε στο νούμερο 2 στο Billboard Hot 100 single charts και στην κορυφή των R&B Singles και Hot Dance Music/Club Play Charts.
Ωστόσο οι τέσσερις τους κέρδισαν ελάχιστα χρήματα λόγω του συμβολαίου τους.
Τα μέλη πληρώθηκαν 60.000 όταν το άλμπουμ κατάφερε να πουλήσει 3 εκατομμύρια αντίτυπα. Αυτό ήταν τίποτα συγκριτικά με τι πληρώνονταν οι άνδρες ή άλλες ντίβες της βιομηχανίας.
Όταν τα μέλη μπήκαν στο στούντιο για το επόμενο άλμπουμ τους, έμαθαν ότι το συμβόλαιο δεν θα άλλαζε. Ήταν δεσμευμένες με τις ίδιες οικονομικές συμφωνίες. Επιπλέον η δισκογραφική τους απαγόρεψε να γράψουν τραγούδι για να μην έχουν πνευματικά δικαώματα και κέρδη από τις πωλήσεις. Τα κορίτσια δεν είχαν συμφωνήσει κάτι τέτοιο.
Το δεύτερο άλμπουμ πούλησε περισσότερο, οι τραγουδίστριες καθιερώθηκαν, οι εμφανίσεις είχαν πολλαπλασιαστεί και ήταν υποψήφιες στα Grammy.
Ο MC Hammer φίλος, ο Λούθερ Βαντρός εχθρός
Όταν ο κραταιός τότε ράπερ MC Hammer έμαθε για το συμβόλαιο τους τις έφερε σε επαφή με έναν δικηγόρο. Ο τελευταίος της ενημέρωσε ότι το συμβόλαιό τους ήταν ληστρικό και πρότεινε να διεκδικήσουν νέα συμφωνία με τη δισκογραφική.
Η Ρόμπινσον προέτρεψε τα άλλα μέλη να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους σε οικονομικό και δημιουργικό επίπεδο. Οι άλλες δεν συμφώνησαν, οι παραγωγοί προέτρεψαν τα κορίτσια να μην ανακινήσουν κάποιο θέμα γιατί η δισκογραφική δεν θα το έβλεπε με καλό μάτι. Έτσι και έγινε.
Η εμπειρία τους με τον Λούθερ Βαντρός ήταν κακή. Τους απαγορεύτηκε να φορέσουν τα χρώματα που φορούσε ο ίδιος ή η μπάντα του, και ο Βαντρός δεν τους έδινε χώρο στη σκηνή για να κερδίσουν εντυπώσεις και να καθιερωθούν.
Οι γυναίκες αντέδρασαν. Εμφανίστηκαν με τα κοστούμια που ήθελαν οι ίδιες και αρνήθηκαν να συμμετέχουν σε τηλεοπτική εμφάνιση με τον καλλιτέχνη γιατί είχαν υπερεκτεθεί και δεν ήταν εκεί για να είναι οι δεύτερες φωνές του.
Η αντιπαλότητα και η σύγκρουση μεταξύ τους έφτασε σε ακραία σημεία. Ο Βάντρος έβαλε κουρτίνες στα παρασκήνια για να μην τις βλέπει και όταν κάποια στιγμή οι En Vogue πέρασαν από μπροστά του, ο Βαντρός κάλεσε την ασφάλεια και τις κατηγόρησε για καταπάτηση.
Η Χέρον, έγκυος κατά τη διάρκεια της περιοδείας, ισχυρίστηκε ότι ο Βαντρός χρησιμοποίησε την εγκυμοσύνη της για να ισχυριστεί ότι αυτή και οι άλλες γυναίκες ήθελαν να φύγουν από την περιοδεία. Δεν έλεγε αλήθεια, είπαν τα μέλη.
Ο εμφύλιος
Το 1995, το συμβόλαιο τους έληξε, και το γκρουπ ήταν σε θέση να επαναδιαπραγματευτεί αλλά πλέον η τοξικότητα και η φιλοδοξία είχα δηλητηριάσει τη σχέση τους.
Το 1995, η Έλις ηχογράφησε ένα σόλο άλμπουμ. Το ίδιο είχαν υποσχεθεί και στη Ρόμπινσον όμως η δισκογραφική ακύρωσε το πλάνο για να προσωρήσει νέα ηχογράφηση για τρίτο άλμπουμ του γκρουπ.
Η Ρόμπινσον έχει ισχυριστεί ότι η δισκογραφική σχεδίαζε να την απολύσει από το γκρουπ και έτσι της έδειχνε το δρόμο προς την έξοδο. Όμως είχε την καλύτερη φωνή από όλες και έτσι ήταν η πρώτη φωνή στο Don’t Let Go (Love), το μεγαλύτερο σε πωλήσεις ανά τον κόσμο σινγκλ της μπάντας.
Η Ρόμπινσον αποφάσισε να λύσει τη συνεργασία της με το γκρουπ και τη δισκογραφική. Δεν είχε εμπιστοσύνη σε κανέναν τους.
Η μπάντα άλλαξε πολλές φορές τη σύνθεση της, οι τραγουδίστριες προσπάθησαν να καθιερωθούν ως σόλο.
Η αστεγία
Σήμερα, μιλώντας σε βίντεο που δημοσιεύτηκε στο κανάλι της στο YouTube, η Ρόμπινσον εξομολογήθηκε ότι δεν κατάφερε να βγάλει ποτέ τα χρήματα που έπρεπε, ότι αναγκάστηκε να ζήσει με τους γονείς της αλλά η μητέρα της την κακοποιούσε ψυχολογικά «βγάζοντας θυμό επάνω της» και μετά ζήτησε τη βοήθεια του μάνατζερ της.
Της έκλεισε ένα ξενοδοχείο, για οκτώ μήνες, προς 3.000 $/μήνα.
Η Ρόμπισον δεν μπορούσε να αντέξει το κόστος. Αποφάσισε να ζήσει στο αυτοκίνητο της. «Ένιωσα ελεύθερη. Ένιωσα σαν να ήμουν σε ένα ταξίδι, ότι ήταν το σωστό». Η ζωή στο δρόμο έδειξε τα δόντια της πολύ σύντομα.
«Μετά έμαθα τους κανόνες. Ότι έπρεπε να καλύπτω τα παράθυρά, να μην απευθύνω το λόγο σε συγκεκριμένους ανθρώπους και να μη λέω ότι ήμουν μόνη. Ήμουν γυναίκα».
Η ολική επαναφορά
Αλλά η Ρόμπινσον δεν θέλει λύπηση. «Αυτή ήταν η επιλογή μου. Πέρασαν μια περίοδο απομόνωσης, μια περίοδο αποχωρισμού από την οικογένεια και τους φίλους, και σίγουρα βρίσκομαι στο ξεκίνημα μιας νέας αρχής. Όσα όμως πέρασα έχουν αξία» είπε στο βίντεο.
«Για να ξέρετε, είμαι μέλος στο γυμναστήριο και κάνω μπάνιο εκεί. Είμαι Funky Diva αλλά δεν είμαι funky!».
Η δημιουργός της επιτυχίας Free Your Mind κινηματογραφεί το ταξίδι της για ένα μελλοντικό ντοκιμαντέρ και οραματίζεται το επόμενο comeback της.
«Η κοινωνία περιφρονεί τους ανθρώπους που ζουν στο περιθώριο. Είναι λάθος» λέει προτρέποντας τους θαυμαστές της να σπάνε στεγανά και να τολμούν.
«Ναι, θα είχα ένα διαμέρισμα αυτή τη στιγμή αν είχα κάνει μια άλλη επιλογή, αλλά χαίρομαι για αυτή την περιπέτεια. είμαι περήφανη για όσα έχω καταφέρει εδώ έξω» είπε.
Η μπάντα της, οι En Vogue, εξακολουθούν να έχουν κατά μέσο όρο 1,9 εκατομμύρια μηνιαίους ακροατές στο Spotify, 26 εκατομμύρια προβολές στο YouTube και μετράνε πάνω από 20 εκατομμύρια δίσκους σε πωλήσεις.
Οι Funky Divas είχαν πολλά επιτυχημένα τραγούδια όπως Hold On, Free Your Mind, Never Gonna Get It, Giving Him Something He Can Feel, Don’t Let Go και Whatta Man (feat. Salt N Pepa) και τώρα είναι έτοιμες να ξανασυστηθούν στο κοινό στις 28 Μαρτίου στο Thunder Valley Casino Resort στο Λίνκολν της Καλιφόρνια.
Η Ρόμπινσον θα είναι μαζί τους, ίσως στη σκηνή, ίσως στο κοινό. Η ίδια δεν πολυνοιάζεται.