«Η δυσπιστία απέναντι στην πολιτική και τους πολιτικούς λαμβάνει ακραίες διαστάσεις» σημείωσε ο Κώστας Κωστής, Διευθυντής του ΜΙΕΤ, Καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας, ΕΚΠΑ, μιλώντας στην τρίτη ημέρα εργασιών του Συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών. Στην εισήγησή του για τον κύκλο Γεωπολιτική και Οικονομία: Νέες προκλήσεις για την ΕΕ και την Ελλάδα, ο κ. Κωστής αναφέρθηκε στο πλαίσιο αναφοράς που σύμφωνα με τον ίδιο χαρακτηρίζει την κοινωνία μας:
«Πρώτα εξαιρετικά χαμηλός βαθμός εμπιστοσύνης», «δεύτερον η πολύ ισχυρή παρουσία των ομάδων πίεσης στα δίκτυα εξουσίας που εμποδίζουν κάθε ουσιαστική μεταρρυθμιστική παρέμβαση. Τρίτον, ιδιαιτέρως έντονες κοινωνικές ανισότητες και ο χαμηλός βαθμός κοινωνικής προστασίας. Τέταρτο, η αδύναμη πολύ αδύναμη οικονομία, στοιχείο που κατά τη γνώμη μου εκδηλώνεται κατά κύριο λόγο με τη χαμηλή παραγωγικότητα. Και τέλος η ύπαρξη ενός γεωπολιτικού πλαισίου που σταδιακά γίνεται όλο και πιο απειλητικό για την Ελλάδα».
Ανισότητες και δημοκρατία
Ο κ. Κωστής αναφέρθηκε σε πρόσφατη δημοσκόπηση σύμφωνα με την οποία «το 22% των Ελλήνων εκτιμά ότι η δημοκρατία δεν είναι το καλύτερο πολίτευμα που μπορούμε να έχουμε. Ακόμα χειρότερα, το 36% των πολιτών κάτω των 35 ετών και των αποφοίτων υποχρεωτικής εκπαίδευσης έχουν την ίδια άποψη».
Μίλησε για «τις εξαιρετικές ανισότητες στον τομέα της κοινωνικής δικαιοσύνης και προστασίας», σημείωσε ότι το φορολογικό σύστημα «επιβαρύνει υπέρμετρα την εργασία και ευνοεί τον πλούτο, σε βαθμό μεγαλύτερο από κάθε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ. Κατά τον ίδιο τρόπο, η εικόνα των σχολείων και γενικότερα της εκπαίδευσης αλλά και της υγείας υπογραμμίζει τις έντονες ανισότητες και τη συμπίεση των κοινωνικών δαπανών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι νέοι είναι εκείνοι, που δυσανασχετούν με τη δημοκρατία και αυτό γιατί το πεδίο των προσδοκιών τους απομακρύνεται όλο και πιο γρήγορα από το πεδίο της πραγματικότητας. Με διαφορετικά λόγια, οι νέοι είναι που δεν μπορούν να ελπίζουν στην κοινωνική και στην εισοδηματική βελτίωση».
Επισημαίνοντας ότι «διανύουμε μία περίοδο από παγκοσμιοποίησης που ενισχύει τα αυταρχικά πολιτικά καθεστώτα», ο κ. Κωστής ανάφερε ότι «το σύστημα ως έχει είναι για να αυτοαναπαράγεται προς όφελος εκείνων που συμμετέχουν στα οφέλη του και όχι για να δίνει λύσεις στα προβλήματα της χώρας» και συνέχισε: «Δυστυχώς οι πολιτικές ηγεσίες του τόπου δεν φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη τους την αυτοκαταστροφική δυναμική που διαμορφώνουν. Το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μία περίοδο διεθνούς δημοκρατικής ύφεσης, ενισχύει τις πιέσεις που δέχεται η δημοκρατία και οι οποίες αυξάνονται δημιουργώντας απογοητεύσεις και αναζήτηση άλλου δρόμου διαμαρτυρίας.
Τίποτα μας λέει ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα βρίσκεται προστατευμένη. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις σε όλο τον κόσμο που μπορούν να πείσουν και το αντίθετο».
«Το γεωπολιτικό, μείζον πρόβλημα»
Καταλήγοντας ο κ. Κωστής, αναφέρθηκε στις γεωπολιτικές εξελίξεις επισημαίνοντας ότι «τα πολυπολικά συστήματα, όπως αυτό στο οποίο βρισκόμαστε, είναι πρόσφορα για πολεμικές συγκρούσεις. Για την Ελλάδα, η γεωπολιτική της θέση, παρά τα όσα περί του αντιθέτου λέγονται, αποδεικνύεται μείζον πρόβλημα για την ευημερία των κατοίκων της καθώς απαιτεί εξοπλισμούς που δύσκολα μπορεί να αντέξει η οικονομία σε μακρό χρόνο».
