Το πρώτο κεφάλαιο από μία σειρά γεγονότων που αναμένεται να ακολουθήσουν γράφτηκε την Κυριακή (12/5) το μεσημέρι στην ορκωμοσία της νεοεκλεγείσας Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία επέλεξε να αποκαλέσει τη χώρα της «Μακεδονία».
Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος της απερχόμενης Βουλής Γιόβαν Μίτρεσκι, που στο κείμενο του όρκου που της διάβασε ζητώντας της να το επαναλάβει αναφερόταν σε «Βόρεια Μακεδονία».
Το Υπουργείο Εξωτερικών
Σε ανακοίνωση του το Υπουργείο Εξωτερικών, αναφέρεται στην επιλογή της νέας Προέδρου της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, κυρίας Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα, να αποκαλέσει τη χώρα της «Μακεδονία» σημειώνοντας ότι πρόκειται για μία πράξη που «παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Συντάγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις».
Η ελληνική κυβέρνηση, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, «παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου».
Το ΥΠΕΞ διαμηνύει ότι «η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτό, δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας».
Αναμενόμενη κίνηση
Η κίνηση της προέδρου Σιλιάνοφσκα ήταν κάτι που διπλωμάτες στην Αθήνα θεωρούσαν αναμενόμενο, έστω και αν η ελληνική πλευρά δεν ήθελε να προκαταλάβει τις εξελίξεις.
Οδηγίες
Σε αυτό το πλαίσιο όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές στο in, είχε δοθεί και η σχετική εντολή στην πρέσβειρα της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου να αποδεχθεί αρχικά την πρόσκληση και να παραστεί στην τελετή ορκωμοσίας. Η πρέσβειρα είχε και τις σχετικές οδηγίες για το τι θα πράξει ανάλογα με τις αναφορές της Σιλιάνοφσκα, η οποία τελικά προχώρησε στην πρόκληση με αποτέλεσμα η Φιλιππίδου να υποχρεωθεί να αποχωρήσει σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Δεδομένου ότι η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας επέλεξε να αναφέρει τη χώρα ως «Μακεδονία» κατά την ανάγνωση του όρκου της για την Αθήνα είναι ένα σήμα ότι η πορεία από εδώ και στο εξής θα είναι μακρά. Πρόθεση της ελληνικής διπλωματίας είναι να απαντά με τα απαιτούμενα διαβήματα και διά τις διπλωματικής οδού σε κάθε πρόκληση από εδώ και στο εξής, με αναλυτές και διπλωμάτες να υπενθυμίζουν ότι η Συμφωνία των Πρεσπών, τυπικά, δεν μπορεί να ακυρωθεί.
Αντίδραση και από την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν
Το σκέτο «Μακεδονία» της Σιλιάνοφσκα προκάλεσε και την αντίδραση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
«Προκειμένου η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας η χώρα να συνεχίσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών», τονίζει η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν με ανάρτησή της στον προσωπικό της λογαριασμό στο Χ.
For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
Τα αρχικά «συγχαρητήρια»
Το αυστηρό μήνυμα της προέδρου της Κομισιόν έρχεται λίγες ώρες μετά την πρώτη της ανάρτηση που συνεχάρη τη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα που έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας.
Congratulations, Gordana Siljanovska-Davkova, on becoming the first female President of North Macedonia.
Your leadership comes at a crucial time, as your country advances its reforms and continues on its path towards the EU.
I’m looking forward to working with you.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
«Η ηγεσία σας έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η χώρα σας προωθεί τις μεταρρυθμίσεις της και συνεχίζει την πορεία της προς την ΕΕ. Ανυπομονώ να συνεργαστώ μαζί σας» έγραφε η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.